Roken: Effecten op de gezondheid

Zoals je waarschijnlijk wel weet is roken verslavend en schadelijk voor je gezondheid. Stoffen zoals nicotine, teer en koolmonoxide staan bekend als de boosdoeners. Maar wist je dat tabaksrook ook uit veel schadelijke stoffen bestaat? En wat voor effect deze roken nu precies op je omgeving heeft?  

Koop nu de volledige cursus over stoppen met roken

Tabaksrook 
Dat tabaksrook niet bevorderlijk is voor de gezondheid is bekend, maar het zijn niet alleen de schadelijke stoffen nicotine, teer en koolmonoxide die de gezondheid schaden; naast deze stoffen zitten er nog 40 andere schadelijke stoffen in tabaksrook. Door dit gehalte aan schadelijke stoffen heeft roken een negatief effect op de gezondheid en verhoogt het de risico’s van tal van aandoeningen met mogelijk dood tot gevolg waaronder longkanker, hartaanvallen en beroertes.

In Nederland zijn er in 2011 ruim 19.000 mensen overleden aan roken of de gevolgen hiervan. Roken is bij mensen boven de twintig jaar verantwoordelijk voor een groot deel van de sterfgevallen door longkanker (85% van de sterfgevallen door roken), COPD (80%) en een aantal vormen van kanker in het hoofdhalsgebied (54% tot 85%). Daarnaast is circa 17% van de sterfte aan coronaire hartziekten, 7% van de dood aan beroerte en 12% van de sterfte aan hartfalen zijn te wijten aan roken.

Roken verhoogt vooral het risico op longkanker, strottenhoofdkanker, COPD, mondholte- en keelkanker en slokdarmkanker. Daarnaast is door roken het risico op ruim 30 andere aandoeningen vergroot.

Rokers hebben bovendien een grotere kans op postoperatieve complicaties aan de ademhalingswegen en verminderde heling van wonden. Ook is bij rokers het risico op allerlei luchtwegklachten groter, zoals verminderde longgroei, respiratoire symptomen (hoesten, slijm, piepen en ademnood), vroege achteruitgang in longfunctie en (moeite met het onder controle houden van) astma gerelateerde symptomen. Tot slot kan roken het beloop van een ziekte ongunstig beïnvloeden; roken versnelt bijvoorbeeld bij patiënten met multiple sclerose de overgang naar een volgende ziektefase

d Een ander nadeel dat roken met zich mee brengt is een verminderde kwaliteit van het leven, door het roken gaat bijvoorbeeld de conditie achteruit en ademhalingsproblemen kunnen optreden. Mensen die roken melden zich vaker ziek, dus het leidt tot een hoger ziekteverzuim, en ze maken ook vaker gebruik van zorg, wat weer een verhoogd zorggebruik tot gevolg heeft.

In Nederland werd in 2003 ruim 2 miljard euro besteed aan zorg die te maken had met ziekten als gevolg van roken. Het gaat dan om hart- en vaatziekten, beroerte, longkanker en chronische aandoeningen aan de luchtwegen (COPD). De kosten van deze ziekten als gevolg van roken vormen 3,7% van de totale zorgkosten.

Er zijn naast deze nadelen nog tal van andere zaken te benoemen die als bijkomend nadeel gezien kunnen worden wat betreft het roken. Uit onderzoek in Amerika onder 113 studenten is bijvoorbeeld gebleken dat roken een kater verergert. Andere zaken die mensen vooral aangeven als nadelige gevolgen van roken zijn: Geel-/ bruin wordende tong, tanden en vingers, stank in het huis, verkleuring van interieur zoals meubels, muren en plafond. Stinkende haren en kleren en de kosten die het roken met zich meebrengt.

Roken is niet alleen slecht voor jezelf maar ook voor je omgeving. De effecten op de gezondheid van passief roken worden vaak erg onderschat. Veel mensen hebben het idee dat het meeroken dat ook wel passief roken wordt genoemdt omstanders weinig schade berokkent. Er zijn cijfers bekend over de daadwerkelijke risico’s die passief roken met zich meebrengt.

80% van de mensen geven aan last te ondervinden van het meeroken. Veelal wordt aangegeven dat men last heeft van misselijkheid, hoofdpijn, ogen, neus en de keel. Bij het roken komt slechts 15% van de rook via de longen in de omgeving, de overige 85% komt dus direct in de omgeving terecht. Deze overige 85% bevat meer giftige en kankerverwekkende stoffen omdat het immers niet gefilterd is.

Passief roken verhoogt de kans op veelal de zelfde aandoeningen als gewoon roken, in Nederland overlijden er jaarlijks 200 mensen aan de gevolgen van passief roken. Wereldwijd is dit 600.000, waarvan een op de drie kinderen zijn. Passief roken heeft een extra nadelig effect op kinderen, in de Verenigde Staten worden er per jaar tussen de 7500 en 15000 kinderen in de leeftijd tot 3 jaar in het ziekenhuis opgenomen na aanleiding van de effecten van passief roken.

Effecten op de gezondheid bij het stoppen met roken
Gezondheidseffecten treden direct op bij het stoppen met roken. Een jaar nadat de roker gestopt is, is de kans op coronaire hartziekten gehalveerd. Binnen vijf jaar is de kans op mondholte- of slokdarmkanker gehalveerd en is de snelheid van de achteruitgang van de longfunctie van een COPD-patiënt vergelijkbaar met een nooit-roker. Tussen de vijf en vijftien jaar na het stoppen is de kans op een beroerte afgenomen tot die van een nooit-roker. Na tien jaar is de kans op longkanker gedaald tot twee keer zo groot als bij een nooit-roker. Na vijftien jaar is de kans op een hartinfarct ongeveer gelijk aan die van de nooit-roker.

Door te stoppen met roken zal de gezondheid dus aanzienlijk verbeteren. Hoe eerder een roker stopt met roken, hoe sterker het risico op voortijdige dood daalt. Een roker die voor het zestigste levensjaar stopt met roken, verlengt zijn leven gemiddeld met drie jaar. Bij stoppen voor het vijftigste jaar is dat zes jaar en voor het veertigste levensjaar negen jaar. Het sterfterisico wordt ook bepaald door de duur van het roken, het aantal sigaretten dat gerookt wordt en de diepte van het inhaleren van de rook.

Door: Bern Sengers

Koop nu de volledige cursus over stoppen met roken

Wil je meer weten over gezondheid? Bezoek dan onze gezondheidsacademie