De EMDR-techniek (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) wordt veelvuldig toegepast door psychologen bij de behandeling van traumatische ervaringen, vaak met goed resultaat. Bij EMDR zorgt de psycholoog ervoor dat je ogen bewegen van links naar rechts, tijdens het oproepen van de akelige herinnering. Wanneer traumatisch gevoelens zich blijven opdringen (flashbacks, nachtmerries), kan EMDR ervoor zorgen dat de emotionele lading van de gebeurtenis afneemt. Maar ook bij minder traumatische ervaringen, kan EMDR voor verbetering zorgen.
Werking
De EMDR-techniek is bijna dertig jaar geleden ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Francine Shapiro. Ze ontdekte tijdens een wandeling dat haar eigen negatieve emoties bij een nare herinnering afnamen, door het volgen van zwermen vogels met haar ogen. Om duidelijk te maken waarom de (oog)bewegingen invloed uitoefenen, moeten we weten hoe onze hersenen werken. In onze hersenen worden veel soorten herinneringen opgeslagen, die we later kunnen terughalen. Sommige herinneringen kunnen we heel gemakkelijk terughalen. Dat zijn vaak herinneringen aan recente gebeurtenissen, of gebeurtenissen die we belangrijk vinden.
Andere herinneringen, van meestal langere tijd geleden, zijn moeilijker terug te halen. Dat betekent echter niet dat deze herinneringen niet meer vastliggen in de hersenen, want vaak komen ze na enige tijd alsnog naar boven. Het geheugenprobleem ontstaat, omdat de verbinding in de hersenen naar de oude herinnering niet voldoende onderhouden is: het pad naar de herinnering is vaag geworden.
Paden naar herinneringen van traumatische, nare en angstige ervaringen zijn vaak erg goed onderhouden, omdat we er vaak (ongewild) aan terugdenken. Om dat te voorkomen, moeten we ervoor zorgen dat de akelige geheugenpaden verstoord worden. De EMDR-techniek zorgt voor die verstoring, door afleiding tijdens het ervaren van de nare herinnering. De afleiding houdt het werkgeheugen bezig, waardoor het pad naar de traumatische herinnering minder prominent wordt. En een minder prominent pad zorgt er weer voor dat er minder emoties opgewekt worden bij een volgende herinnering.
Zelf EMDR toepassen
Bij ernstige traumatische ervaringen zal een psycholoog de EMDR meerdere malen moeten uitvoeren, maar bij minder ernstige klachten kan je het eenvoudig zelf proberen. Bijvoorbeeld na een ongeval, een beschamende gebeurtenis, of wanneer je een foute beslissing genomen hebt die maar blijft terugkomen in je gedachten en emotionele reacties blijft oproepen. En EMDR lijkt ook te werken om angst en nervositeit te verminderen, bijvoorbeeld voor het spreken in het openbaar of bij fobieën.
Hoe pas je zelf EMDR toe? Het is niet duidelijk waarom, maar het lijkt belangrijk dat de afleiding beide hersenhelften bezig houdt. Dat kun je bereiken door oogbewegingen, maar ook door om de beurt op je linker of rechter knie te tikken, of je armen over elkaar te houden en beurtelings op je linker en rechter schouder te tikken. Tijdens de afleidende tikjes moet je goed focussen op de nare gebeurtenis. Roep de beelden op en denk na over wat er precies plaatsvond en wat je gevoelens daarbij waren. Deze EMDR oefening kan je in de dagen erna nog een of twee keer herhalen om de emotionele reactie verder te verminderen. Wellicht helpt deze methode van zelf-EMDR bij jou; in dit geval geldt ‘baat het niet, dan schaadt het niet’.
Geef een reactie